Czym jest działalność nierejestrowana i kto może ją prowadzić?
Działalność nierejestrowana, znana również jako działalność nieewidencjonowana, to rodzaj aktywności gospodarczej umożliwiający osobom fizycznym prowadzenie małego biznesu bez obowiązku rejestracji firmy. To świetne rozwiązanie dla osób, które chcą spróbować swoich sił w biznesie, bez ponoszenia dużych kosztów i bez formalności związanych z zakładaniem działalności gospodarczej.
Warunki prowadzenia działalności nierejestrowanej
Aby prowadzić działalność nierejestrowaną, musisz spełnić dwa kluczowe kryteria:
- Miesięczny przychód – nie może przekroczyć 75% minimalnego wynagrodzenia (w 2024 roku to 3225 zł).
- Brak wcześniejszej działalności gospodarczej – przez ostatnie 60 miesięcy nie mogłeś/aś prowadzić zarejestrowanej działalności gospodarczej.
Dzięki temu rozwiązaniu możesz na przykład sprzedawać własnoręcznie wykonane produkty, świadczyć drobne usługi, bez konieczności prowadzenia pełnej księgowości i płacenia składek ZUS.
Limity dochodów w działalności nierejestrowanej
Aktualne limity na rok 2024
W 2024 roku minimalne wynagrodzenie w Polsce wynosi 4300 zł, co oznacza, że maksymalny miesięczny przychód z działalności nierejestrowanej wynosi 3225 zł. Jeśli w którymś miesiącu przekroczysz ten limit, będziesz zobowiązany/a do zarejestrowania działalności gospodarczej.
Jak obliczać przychód?
Przychód to wszystkie wpływy, jakie uzyskujesz za swoje usługi lub produkty. Pamiętaj, że nie odejmujesz tu kosztów – liczy się pełna kwota, którą otrzymujesz od klientów. Przykład: sprzedajesz misie po 100 zł za sztukę. Sprzedaż 32 misiów w miesiącu daje 3200 zł, więc nie przekraczasz limitu. Sprzedanie 33 misiów oznaczałoby konieczność zarejestrowania działalności gospodarczej.
Koszty w działalności nierejestrowanej
Działalność nierejestrowana jest uproszczoną formą działalności, dlatego nie można odliczać kosztów uzyskania przychodu. Przychód liczony jest jako pełna kwota wpływów – nie ma możliwości odliczenia kosztów materiałów, sprzętu czy innych wydatków. Dla wielu osób to mniej korzystne, ale pozwala na prostszą formę rozliczeń bez konieczności prowadzenia szczegółowej dokumentacji.
Obowiązki księgowe w działalności nierejestrowanej
Działalność nierejestrowana wymaga jedynie prowadzenia ewidencji przychodów. Można to robić w formie papierowej lub elektronicznej, wystarczy zapisywać daty i kwoty uzyskanych przychodów. Przykład ewidencji:
- 01.01.2024 – Sprzedaż 3 misiów po 100 zł = 300 zł
- 02.01.2024 – Sprzedaż 5 misiów po 100 zł = 500 zł
Na koniec miesiąca sumujesz wszystkie kwoty, aby sprawdzić, czy nie przekroczyłeś/aś limitu.
Przekroczenie limitu przychodu – co dalej?
Przekroczenie limitu przychodu wymaga zarejestrowania działalności gospodarczej (np. jednoosobowej działalności gospodarczej – JDG). W takim przypadku będziesz musiał/a złożyć wniosek o rejestrację, co możesz zrobić online przez portal ePUAP lub osobiście w urzędzie miasta lub gminy. Po rejestracji obowiązkowe będą składki ZUS i rozliczenia podatkowe.
ZUS i ubezpieczenie zdrowotne w działalności nierejestrowanej
Prowadzenie działalności nierejestrowanej nie wymaga opłacania składek ZUS ani wykupienia ubezpieczenia zdrowotnego. Dla wielu osób to główna zaleta NDG. Warto jednak przemyśleć, jak się zabezpieczyć na przyszłość – możesz skorzystać z ubezpieczenia prywatnego lub innego źródła ubezpieczenia.
Zabezpieczenie emerytalne w działalności nierejestrowanej
Działalność nierejestrowana nie obejmuje składek emerytalnych, więc nie odkłada na przyszłą emeryturę. Warto rozważyć oszczędności prywatne, inwestycje lub indywidualne konta emerytalne, aby zabezpieczyć się finansowo na emeryturę.
Przepisy kodeksu regulujące NDG
Art. 5. [Działalność nieewidencjonowana]
1. Nie stanowi działalności gospodarczej działalność wykonywana przez osobę fizyczną, której przychód należny z tej działalności nie przekracza w żadnym miesiącu 75% kwoty minimalnego wynagrodzenia, o którym mowa w ustawie z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2020 r. poz. 2207 oraz z 2023 r. poz. 1667), i która w okresie ostatnich 60 miesięcy nie wykonywała działalności gospodarczej.
2. Osoba wykonująca działalność, o której mowa w ust. 1, może złożyć wniosek o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Działalność ta staje się działalnością gospodarczą z dniem określonym we wniosku.
3. Jeżeli przychód należny z działalności, o której mowa w ust. 1, przekroczył w danym miesiącu wysokość określoną w ust. 1, działalność ta staje się działalnością gospodarczą, począwszy od dnia, w którym nastąpiło przekroczenie wysokości, o którym mowa w ust. 1.
4. W przypadku, o którym mowa w ust. 3, osoba wykonująca działalność gospodarczą składa wniosek o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej w terminie 7 dni od dnia, w którym nastąpiło przekroczenie wysokości, o którym mowa w ust. 1.
5. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do działalności wykonywanej w ramach umowy spółki cywilnej.
6. Przez przychód należny, o którym mowa w ust. 1, rozumie się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.
Podsumowanie
Działalność nierejestrowana to idealne rozwiązanie dla osób, które chcą zarabiać na swoich umiejętnościach lub produktach bez konieczności rejestrowania firmy i opłacania składek. Należy jednak pamiętać o limitach przychodu oraz obowiązku rejestracji działalności gospodarczej w przypadku ich przekroczenia.
FAQ
Czym jest działalność nierejestrowana?
Działalność nierejestrowana pozwala prowadzić małą działalność gospodarczą bez rejestracji firmy, pod warunkiem że miesięczny przychód nie przekracza 75% minimalnego wynagrodzenia.
Jakie są limity przychodu w działalności nierejestrowanej w 2024 roku?
Limit przychodu w 2024 roku to 3225 zł miesięcznie.
Co się stanie, jeśli przekroczę limit przychodu?
Przekroczenie limitu obliguje do zarejestrowania działalności gospodarczej, co wiąże się z obowiązkowymi składkami ZUS i podatkami.
Czy muszę płacić składki ZUS w działalności nierejestrowanej?
Nie, w działalności nierejestrowanej nie ma obowiązku płacenia składek ZUS.
Jak prowadzić ewidencję przychodów w działalności nierejestrowanej?
Ewidencja przychodów może być prowadzona w dowolnej formie, wystarczy zapisywać daty i kwoty sprzedaży.
